احتمالاً تا به حال از دوستان یا آشنایان شنیده‌اید که باید لاستیک‌های خودرو را به طور منظم تعویض کرد مثلاً هر ۳ سال یک‌بار یا پس از طی کردن ۳۰٬۰۰۰ کیلومتر. هرچند این توصیه ممکن است منطقی به نظر برسد، اما این باور که لاستیک‌ها باید در بازه‌های زمانی یا مسافتی مشخص تعویض شوند، نادرست است!
میزان فرسودگی لاستیک به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شرایط آب وهوا، وضعیت جاده و سبک رانندگی هر فرد. بنابراین، به جای تعویض لاستیک بر اساس زمان یا مسافت، عامل اصلی و تعیین‌کننده برای تعویض لاستیک، عمق آج آن است.
هنگام تعویض لاستیک‌ها، بهتر است هر چهار لاستیک را به طور هم‌زمان تعویض کنید. این کار باعث می‌شود تفاوتی در میزان چسبندگی بین لاستیک‌های نو و نیمه‌فرسوده وجود نداشته باشد؛ تفاوتی که می‌تواند موجب کاهش کنترل خودرو و در نهایت بروز حادثه شود. اگر تعویض همه لاستیک‌ها امکان‌پذیر نیست و ناچار به تعویض تنها دو لاستیک هستید، لاستیک‌های نو را روی چرخ‌های عقب نصب کنید تا پایداری و کشش خودرو بهتر حفظ شود.
عمق آج لاستیک چیست؟
عمق آج، فاصله بین کف شیارهای لاستیک تا سطح بیرونی آن است.
در دنیایی ایده‌آل که همیشه آفتابی است و جاده‌ها خشک هستند، آج لاستیک در واقع می‌تواند عملکرد خودرو را کاهش دهد، زیرا باعث کاهش سطح تماس لاستیک با جاده می‌شود. اما دنیای واقعی پر از باران، طوفان و چاله‌های آبی ناگهانی است که رانندگان باید از آن عبور کنند.
به همین دلیل، آج لاستیک نقش بسیار مهمی در پراکندگی آب از سطح تماس بین لاستیک و جاده دارد و به این ترتیب به چسبندگی بهتر لاستیک به جاده کمک می‌کند. بدون آج، چسبندگی لاستیک به سطح خیس به‌شدت کاهش می‌یابد و در نتیجه، توقف، پیچیدن، شتاب‌گیری یا عبور از پیچ تقریباً غیرممکن می‌شود.
به همین دلیل، انتخاب لاستیکی با عمق آج مناسب و کیفیت ساخت قابل‌اعتماد اهمیت زیادی دارد. یکی از گزینه‌های در دسترس برای رانندگان، استفاده از لاستیک دولتی است که معمولاً با قیمت‌گذاری کنترل‌شده و نظارت کیفی عرضه می‌شود. این لاستیک‌ها، در کنار مقرون‌به‌صرفه بودن، می‌توانند عملکرد مناسبی در شرایط مختلف جاده‌ای داشته باشند، به‌ویژه اگر از برندهای معتبر داخلی باشند که استانداردهای لازم را رعایت می‌کنند.
وقتی عمق آج بیشتر است مانند زمانی که لاستیک نو است آب از طریق شیارهای عمیق‌تر به‌صورت مؤثرتری تخلیه می‌شود. اما با گذشت زمان و بر اثر اصطکاک با سطح جاده، لاستیک‌ها ساییده می‌شوند و عمق آج کاهش می‌یابد، که این امر موجب کاهش توانایی دفع آب می‌شود.
به دلیل افزایش خطر آب‌سواری Aquaplaning یا Hydroplaning هنگام استفاده از لاستیک‌هایی با عمق آج کم، حداقل عمق مجاز آج لاستیک ۱.۶ میلی‌متر تعیین شده است.
برای بررسی اینکه آیا عمق آج لاستیک شما همچنان در محدوده قانونی است یا خیر، می‌توانید از گیج اندازه‌گیری عمق آج که در تعمیرگاه‌ها یا فروشگاه‌های لوازم جانبی خودرو موجود است استفاده کنید. همچنین می‌توانید به نوارهای شاخص فرسودگی آج که در عمق ۱.۶ میلی‌متری لاستیک تعبیه شده‌اند توجه کنید، اگر سطح آج با این نوارها هم‌سطح شده باشد، وقت آن رسیده که لاستیک‌های جدید تهیه کنید!
چه نوع آسیبی به لاستیک نیاز به تعویض دارد؟
در برخی شرایط، ممکن است به دلیل آسیب‌دیدگی، ناچار شوید لاستیک خودرو را زودتر از موعد تعویض کنید حتی اگر به‌ظاهر هنوز باد را نگه می‌دارد و سالم به نظر می‌رسد.
لاستیک‌ها ممکن است به دلایل مختلفی آسیب ببینند، و این آسیب‌دیدگی‌ها گاهی بدون آنکه شما فوراً متوجه شوید، رخ می‌دهند. برای بیشتر رانندگان، شایع‌ترین انواع آسیب شامل بریدگی یا پارگی و برآمدگی (یا بادکردگی) است.
در چنین شرایطی، بی‌توجهی به آسیب‌های ظاهراً جزئی می‌تواند به خطرات جدی در هنگام رانندگی منجر شود. بنابراین، اگر متوجه هرگونه پارگی یا برآمدگی در سطح لاستیک شدید، بهتر است بدون تأخیر برای خرید لاستیک جدید اقدام کنید. استفاده از برندهای معتبر مانند لاستیک بارز، که به کیفیت ساخت و مقاومت بالا در برابر آسیب‌های جاده‌ای شناخته می‌شود، می‌تواند گزینه‌ای مطمئن برای حفظ ایمنی و عملکرد خودرو باشد.
بریدگی یا پارگی لاستیک معمولاً در اثر عوامل خارجی ایجاد می‌شود؛ مانند شرایط بد جاده، برخورد بدنه خودرو با لاستیک، یا اجسام نوک‌تیز و خطرناک روی سطح جاده مثل سنگ یا شیشه. اگر لاستیک دچار بریدگی یا پارگی شود، ممکن است نخ‌های نایلونی و ساختار داخلی آن آسیب دیده باشند.
برآمدگی لاستیک نشان‌دهنده آن است که ساختار داخلی لاستیک دچار آسیب شده است. این اتفاق معمولاً در اثر برخورد شدید با جدول‌ها، چاله‌ها یا جداکننده‌های جاده و آن هم با سرعت زیاد یا زاویه نادرست رخ می‌دهد. در چنین مواردی، بدنه لاستیک (carcass) تحت فشار بیش از حد قرار گرفته و موجب پارگی نخ‌های داخلی آن شده است.
در چه سنی باید لاستیک‌های خودرو را تعویض کرد؟
اگرچه پیش‌تر گفتیم که نیازی به تعویض لاستیک‌ها بر اساس بازه‌های زمانی مشخص نیست، اما یک استثنا برای این قانون وجود دارد به‌ویژه اگر خودرویی دارید که به‌ندرت استفاده می‌شود، مانند خودروهای خاص با مجوزهای محدود یا خودروهای کلاسیک.
مگر اینکه لاستیک استفاده نشده باشد و در محیطی خشک، به دور از نور خورشید و گرما نگهداری شود، لاستیک‌ها به‌مرور زمان شروع به فرسودگی و اکسید شدن می‌کنند. اکسیداسیون زمانی رخ می‌دهد که اکسیژن با ترکیبات موجود در لاستیک واکنش می‌دهد و باعث سفت و شکننده شدن آن می‌شود.
بنابراین توصیه می‌شود لاستیک‌هایی که بیش از ده سال عمر دارند، حتی اگر ظاهراً سالم و قابل‌استفاده به نظر برسند، تعویض شوند. زیرا با افزایش سن، لاستیک سفت و شکننده می‌شود و ممکن است ترک‌های بسیار ریزی روی سطح آج یا دیواره آن ایجاد شده باشد که با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیست و این ترک‌ها می‌توانند باعث کاهش چشمگیر چسبندگی لاستیک شوند.
آیا سیستم پایش فشار باد لاستیک (TPMS) می‌تواند زمان تعویض لاستیک را به من اطلاع دهد؟
ممکن است شنیده باشید که برخی افراد ادعا می‌کنند سیستم پایش فشار باد لاستیک (TPMS) می‌تواند زمان تعویض لاستیک‌ها را اعلام کند اما این ادعا نادرست است.
هدف سیستم TPMS این است که زمانی که فشار باد لاستیک از حد تعیین شده پایین‌تر می‌رود، شما را آگاه کند؛ چراکه این وضعیت می‌تواند شرایط رانندگی را ناایمن کند. اگر چراغ TPMS روشن شد، صرفاً به این معناست که سیستم تشخیص داده یکی یا چند لاستیک شما کم باد یا در حال از دست دادن هوا هستند نه اینکه زمان تعویض آن‌ها فرا رسیده است.
منبع: bridgestone.co
No comment